Jak sprawdzić opłacalność inwestycji?

Inwestowanie zawsze jest obarczone pewnym ryzykiem. Żeby jednak sprawdzić opłacalność inwestycji, zbadać ją i zadbać o interesy swoje czy swojej firmy, można wdrożyć pewne działania, które potwierdzają słuszność przedsięwzięcia, albo też pokazują, że nie jest ono zbyt rozsądne.

Korzysta się między innymi z audytu, controllingu oraz due diligence, przy czym badanie due diligence przypomina klasyczny audyt, lecz jest analizą nie tylko samej firmy, lecz również jej otoczenia. Czym różnią się od siebie wszystkie te rodzaje działań i jak je wykorzystać dla dobra swojej firmy?

Audyt – czyli niezależna ocena

Audyt jest niezależną oceną danej organizacji, projektu, produkty, systemu lub procesu. Jego celem jest ocenienie rzeczywistych cech danego przedmiotu – jego zgodności z obowiązującymi standardami, albo też przepisami obowiązującymi w danej firmie. Taki audyt przeprowadzany jest przez niezależnych ekspertów i dzieli się na różne rodzaje.

Dzięki niemu można stwierdzić między innymi czy dana inwestycja jest rzeczywiście opłacalna. Celem audytu jest usprawnienie jakiejś organizacji czy polepszenie produktu. Wyróżniamy między innymi audyt wewnętrzny, zewnętrzny i audyt trzeciej strony. 

Controlling – zarządzanie i kontrola

Controlling jest często mylony z kontrolą, a nawet z audytem, chociaż cele i sposoby działania są w ich przypadku odmienne. Controlling to działanie szerokie, wielopłaszczyznowe, na pograniczu funkcji kontrolnych i zarządczych. Jego celem jest wskazanie zarządowi firmy dalszego sposobu działania i dostarczenie mu informacji, pozwalających na podjęcie słusznej decyzji w jakiejś kwestii – na przykład w sprawie poczynienia pewnych inwestycji.

Na skutek controllingu dostarczane są informacje o konieczności podjęcia w przedsiębiorstwie pewnych działań korygujących, by lepiej dostosować się do warunków czy zmian. Zjawisko to dzieli się na controlling strategiczny i operatywny. Ten pierwszy zorientowany jest na długofalowe działania – od 3 lat w górę. Z kolei controlling operatywny może dotyczyć działań bieżących (na przykład do roku czasu), albo nieco odleglejszych, ale oddalonych o góra 3 lata.

Oceniając strategie na przyszłość, warto znać mocne i słabe strony przedsiębiorstwa. Controlling operatywny skupia się zaś na przychodach, nakładach, wydatkach i im podobnych kwestiach.

Due diligence – ocena aktualnej sytuacji

Due diligence to działanie, które polega na dokonywaniu dogłębnej analizy jakiegoś przedsiębiorstwa. Jest w zasadzie konieczne, jeśli ma dojść do jakiejś inwestycji, na przykład zakupu części firmy czy fuzji. Podobna analiza to ostatni etap fazy przedtransakcyjnej.

Chodzi tutaj o taką ocenę sytuacji, by wiedzieć jak zaplanować harmonogram transakcji, oszacować ewentualne ryzyko inwestycji, czy też po prostu dowiedzieć się o danej firmie nieco więcej przed jej zakupem. Analizowane są różne sfery – między innymi finansowa i prawna.